Stevige aanpak nodig voor gezondere supermarkten
Marktleiders blijven achter bij budgetsupers
Amsterdam, 26 november 2024 - Supermarkten zetten consumenten nog steeds aan tot ongezond eten, ondanks beloftes. Dit blijkt uit het nieuwste onderzoek van Superlijst Gezondheid, een initiatief van denktank Questionmark in samenwerking met de gezondheidsfondsen Diabetes Fonds, Hartstichting, Maag Lever Darm Stichting en Nierstichting. Gezamenlijk doen zij een uiterst dringende oproep voor wettelijke maatregelen die zorgen dat supermarkten de noodzakelijke stappen zetten.
Ongezonde voeding is één van de belangrijkste vermijdbare doodsoorzaken in Nederland en leidt jaarlijks tot 13.000 doden. Supermarkten spelen een cruciale rol in het eetpatroon van consumenten, aangezien 70% van wat mensen eten hier vandaan komt. Toch ondernemen supermarkten nauwelijks stappen om hun aanbod gezonder te maken. Dat blijkt uit de nieuwste editie van de Superlijst Gezondheid.
Ongezonde producten en verleidingen overheersen
Deze ranglijst onderzoekt sinds 2020 elke twee jaar of supermarkten verbeteringen doorvoeren in hun doelen en rapportage, assortiment, aanbiedingen en winkelinrichting. Vergeleken met de vorige meting bevat het onderzochte aanbod nu, in 2024, slechts 3 procent meer producten uit de Schijf van Vijf (van 40 naar 43 procent). Bovendien bestaat 83% van de aanbiedingen van supermarkten nog steeds uit ongezonde producten. Frisdranken worden verder nog volop met kwantumkortingen gepromoot en kindermarketing blijft onverminderd aanwezig.
Toezeggingen van supermarkten niet zichtbaar in praktijk
In 2018 maakten supermarkten binnen het Nationaal Preventieakkoord afspraken met de overheid om gezond eten en drinken te stimuleren. Uit de nieuwste metingen blijkt dat het merendeel van het aanbod nog steeds ongezond is. Wel is het bemoedigend dat bijna alle supermarkten voor het eerst concrete doelen stellen om het aandeel Schijf van Vijf-producten in hun verkoop te vergroten.
Opvallend is verder dat Lidl en Dirk zich als budgetsupermarkten sterker inzetten voor gezondheid dan marktleiders als Albert Heijn en Jumbo. Ekoplaza komt als beste uit de ranglijst.
Eerste stap gezet, maar niet voldoende
Charlotte Linnebank, directeur van Questionmark: “We zien het als een goede stap dat veel supermarkten nu voor het eerst doelen stellen en transparanter zijn over het aandeel Schijf van Vijf-producten in hun verkoop. De grote vraag is echter hoe deze ambities zich verhouden tot hun huidige aanbod, promoties en winkelinrichtingen – waarin ongezonde producten helaas nog steeds de overhand hebben.”
Gelijke regels noodzakelijk voor verbetering
Diena Halbertsma, woordvoerder namens de vier gezondheidsfondsen, die samenwerken binnen het programma Gezonde Generatie: “Opnieuw blijkt dat de sector zelf niet in staat is om de noodzakelijke veranderingen door te voeren. Wij willen dat onze kinderen gezond kunnen opgroeien. Het is daarom de hoogste tijd dat de overheid krachtig optreedt, zodat alle supermarkten verplicht worden om hun assortiment, aanbiedingen en winkelinrichting gezonder te maken. Zonder zo’n wettelijke aanpak beloont de marktwerking vooral de supermarkten die achterblijven op het gebied van gezondheid."